KHÁI NIỆM TRỊ SỐ DUNG SAI DUNG SAI LẮP GHÉP
Dung sai là phạm vi cho phép của sai số. Trị số dung sai bằng hiệu số giữa kích thước giới hạn lớn nhất và kích thước giới hạn nhỏ nhất, hoặc bằng hiệu đại số giữa sai lệch giới hạn trên và sai lệch giới hạn dưới.
1. Khái niệm dung sai
Dung sai là một khái niệm quan trọng trong kỹ thuật và sản xuất, được sử dụng để chỉ sự cho phép về độ lệch của kích thước, hình dạng hoặc vị trí của một chi tiết so với kích thước lý tưởng hoặc kích thước thiết kế. Dung sai giúp đảm bảo rằng các bộ phận có thể lắp ghép với nhau một cách chính xác và hoạt động hiệu quả, đồng thời cũng giảm thiểu rủi ro về lỗi trong quá trình sản xuất.
Trị số dung sai
Trị số dung sai là giá trị cụ thể cho biết mức độ sai lệch cho phép giữa kích thước thực tế và kích thước thiết kế. Trị số dung sai thường được thể hiện dưới dạng hai giá trị: dung sai tối đa và dung sai tối thiểu. Ví dụ, nếu một chi tiết có kích thước thiết kế là 100 mm với dung sai ±0,5 mm, thì kích thước thực tế có thể dao động từ 99,5 mm đến 100,5 mm.
2. Khái niệm dung sai lắp ghép
Dung sai lắp ghép là một phần của dung sai tổng thể, nhưng nó tập trung vào việc xác định mức độ chính xác của các chi tiết khi chúng được lắp ghép với nhau. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ứng dụng yêu cầu độ chính xác cao, chẳng hạn như trong ngành ô tô, hàng không, và các thiết bị cơ khí phức tạp.
Các yếu tố ảnh hưởng đến dung sai lắp ghép
-
Kiểu lắp ghép: Các kiểu lắp ghép khác nhau (như lắp ghép chặt, lắp ghép lỏng) sẽ yêu cầu các mức dung sai khác nhau.
-
Vật liệu: Tính chất vật liệu có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ kích thước và hình dạng trong quá trình sản xuất.
-
Quy trình sản xuất: Các phương pháp gia công và công nghệ sử dụng có thể quyết định độ chính xác của các chi tiết.
Dung sai được ký hiệu là T (Tolerance) và được tính theo các công thức bên dưới đây:
-
dung sai kích thước trục: Td = dmax – dmin hoặc Td = es – ei
-
dung sai kích thước lỗ: TD = Dmax – Dmin hoặc TD = ES – EI
Trong đó,
-
Dmax,dmax là kích thước gới hạn lớn nhất của lỗ và trục.
-
Dmin, dmin là kích thước giới hạn nhỏ nhất của lỗ và trục.
dung sai luôn có giá trị dương. Trị số dung sai càng nhỏ thì phạm vi cho phép của sai số càng nhỏ, yêu cầu độ chính xác chế tạo kích thước càng cao. Ngược lại nếu trị số dung sai càng lớn thì yêu cầu độ chính xác chế tạo càng thấp. Như vậy dung sai đặc trưng cho độ chính xác yêu cầu của kích thước hay còn gọi là độ chính xác thiết kế.
Trong thực tế, trên bản vẽ chi tiết người thiết kế chỉ ghi kích thước danh nghĩa và kề sau đó là các sai lệch giới hạn (sai lệch giới hạn trên ghi ở phía trên, sai lệch giới hạn dưới ghi ở phía dưới).
Khi gia công kết cấu thép, gia công cơ khí thì người thợ phải nhẩm tính ra các kích thước giới hạn, rồi đối chiếu với kích thước đo được (kích thước thực tế) của chi tiết đã gia công và đánh giá chi tiết đạt yêu cầu hay không đạt yêu cầu.
2.1 Trị số dung sai lắp ghép
Hai hay một số chi tiết phối hợp với nhau một cách cố định (đai ốc vặn chặt vào bulong) hoặc di động (pit tông trong xi lanh) thì tạo thành mối ghép. Những bề mặt mà dựa theo chúng các chi tiết phối hợp với nhau gọi là bề mặt lắp ghép. Bề mặt lắp ghép thường là bề mặt bao bên ngoài và bề mặt bị bao bên trong.
2.2 Dung sai lắp ghép then
dung sai lắp ghép then được sử dụng rất phổ biến để cố định các chi tiết trên trục như bánh răng, bánh đai, tay quay,… và thực hiện chức năng truyền mômen xoắn hoặc dẫn hướng chính xác khi các chi tiết cần di trượt trục dọc. Then có nhiều loại: then bằng, then bán nguyệt.
dung sai kích thước và lắp ghép của then bằng và bán nguyệt được quy định theo TCVN4216 ÷ 4218-86.
Hình trên là mặt cắt ngang của mối ghép then. Với chức năng là truyền mômen xoắn và dẫn hướng, lắp ghép then được thực hiện theo bề mặt bên và theo kích thước b. Then lắp với rãnh trục và rãnh bạc (bánh răng hoặc bánh đai). dung sai kích thước lắp ghép tra theo tiêu chuẩn dung sai lắp ghép bề mặt trơn, TCVN2244-99.
-
Miền dung sai kích thước b của then được chọn là h9.
-
Miền dung sai kích thước b của rãnh trục có thể chọn là N9 hoặc H9.
-
Miền dung sai kích thước b của rãnh bạc có thể chọn là J9 hoặc D10.
2.3 Dung sai lắp ghép then hoa
Khái niệm về mối ghép
Trong thực tế, khi cần truyền mômen xoắn lớn và yêu cầu độ chính xác định tâm cao giữa trục và bạc thì mối ghép then không đáp ứng được mà ta phải sử dụng mối ghép then hoa.
Mối ghép then hoa có nhiều loại : then hoa dạng răng hình chữ nhật, răng hình thang, răng hình tam giác, răng thân khai.
Dung sai kích thước
Lắp ghép then hoa chỉ thực hiện theo 2 trong 3 yếu tố kích thước d, D và b.
-
Khi thực hiện đồng tâm theo D thì lắp ghép theo D và b.
-
Khi thực hiện đồng tâm theo d thì lắp ghép theo d và b.
-
Khi thực hiện đồng tâm theo b thì chỉ lắp ghép theo b.
TCVN2324-78 quy định dãy miền dung sai của các kích thước lắp ghép như trong 2 bảng dưới. Sai lệch giới hạn ứng với các miền dung sai tra theo TCVN2245-99, bảng 1 và 2 (phụ lục 1). Những miền dung sai có đóng khung là những miền dung sai sử dụng ưu tiên.
Tùy theo phương pháp thực hiện đồng tâm hai chi tiết then hoa; mà ta chọn các miền dung sai cho các kích thước lắp ghép. Sự phối hợp các miền dung sai kích thước lỗ và trục then hoa; có thể tạo thành một dãy các kiểu lắp thỏa mãn chức năng sử dụng của mối ghép then hoa.
3. Giới thiệu đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế & thi công uy tín
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn được đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
