HƯỚNG DẪN CÁCH KIỂM TRA CÁT XÂY DỰNG
Cát xây dựng là một trong những vật liệu quan trọng trong ngành xây dựng, đặc biệt trong các công trình bê tông, vữa, và các kết cấu khác. Để đảm bảo chất lượng công trình, việc kiểm tra cát trước khi đưa vào sử dụng là một bước không thể thiếu. Cát chất lượng tốt sẽ giúp bê tông và vữa có độ bền cao, trong khi cát kém chất lượng có thể làm giảm khả năng chịu lực và gây ảnh hưởng đến tính ổn định của công trình.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết các phương pháp kiểm tra cát xây dựng để đảm bảo chất lượng vật liệu trước khi sử dụng.
1. Cát xây dựng là gì?
Cát là vật liệu xây dựng dạng hạt có nguồn gốc tự nhiên. Thành phần chủ yếu của cát là đá và các khoáng chất nhỏ mịn. Cát có khả năng chịu phong hóa rất tốt do nó cứng và có độ trơ về mặt hóa học cao.
Trong xây dựng, cát được trộn với xi măng và nước theo tỉ lệ nhất định để tạo thành vữa xây dựng, hoặc được thêm đá để tạo bê tông.
Trên thị trường hiện nay chỉ có cát sông, suối, biển được khai thác tự nhiên chứ không có cát xây dựng. Do sử dụng cát tự nhiên nhiều, người ta vẫn lầm tưởng cát tự nhiên mà họ tự mua từ các lò khai thác cát tự nhiên chính là cát xây dựng. Tuy nhiên, cát xây dựng đòi hỏi phải là cát sạch, đảm bảo nhiều tiêu chuẩn về kỹ thuât để đảm bảo an toàn trong xây dựng.
2. Tại sao phải kiểm tra cát?
Trong xây dựng, nguyên tắc là tất cả các loại cát đều được kiểm soát tiêu chuẩn chất lượng trước khi đưa vào sử dụng. Nếu dùng cát chứa tạp chất trong xây dựng sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Cho nên cần chú ý về góc độ kỹ thuật là, cát thường chứa ba loại tạp chất gồm bùn, bụi sét, tạp chất hữu cơ.
Cát có chứa tạp chất hữu cớ sẽ làm suy giảm cường độ bê tông, vữa và tiết chất làm lang lổ bề mặt công trình. Nếu cát có clo (muối) sẽ gây nên hoan rỉ cổ thép, giảm độ bền công trình, dễ làm công trình sập, đứng gãy sau một thời gian sử dụng. Cát bẩn xây trát sẽ làm bề mặt công trình sần sùi ố mốc. Thực tế, các loại cát bẩn khi dùng để trát tường cho nhà thường gây ra hiện tượng chân tường ngấm nước, sùi ra. Đặc biệt, nếu trong cát có chứa tạp chất silic vô định hình thì sẽ gây ra hiện tượng sau 20 – 30 năm sử dụng bị phá vỡ bê tông từ bên trong.
Hiện nay ở Việt Nam rất ít nhà máy sản xuất cát xây xây dựng. Các công trình chủ yếu tự lấy cát từ các lò khai thác cát. Các lò khai thác này thường ít xử lí tạp chất hay chất bẩn cho cát mà cứ vậy bán luôn. Chính vì lí do này nên ai cũng cần phải biết cách kiểm tra chất lượng cát xây dựng để đảm bảo công trình bền đẹp, đảm bảo chất lượng.
3. Cách kiểm tra chất lượng cát xây dựng
Có rất nhiều cách đơn giản để xác định chất lượng của cát. Cách đơn giản nhất là bạn có thể lấy một nắm cát rồi nắm chặt lại trong lòng bàn tay rồi thả cát rơi ra. Nếu là cát bẩn thì bạn sẽ thấy lòng bàn tay dính bùn đất sét hay các loại tạp chất khác.
Nếu là cát bẩn thì lòng bàn tay sẽ dính bùn, đất sét hay các tạp chất
Một cách khác bạn có thể đưa một vốc cát khô lên cao thả xuống, nếu thấy bụi bay nhiều là cát bẩn và ngược lại. Cát chất lượng tốt thường có màu vàng.
Đưa vốc cát lên cao thả xuống, có nhiều bụi là cát bẩn
Hoặc bạn có thể sử dụng phương pháp kiểm tra cát khoa học hơn chính là đổ cát vào nửa bình thủy tinh thêm một ít nước vào rồi khuấy lên thật đều sau đó để cát lắng xuống đáy. Các chất bẩn và tạp chất sẽ xuất hiện rõ trên phần nước trong bình. Nếu nước đục là cát bẩn, nước có màu vàng là cát nhiễm phèn nước có váng là cát dính dầu mỡ. Nguyên tắc là nếu hàm lượng bùn hoặc bụi bẩn vượt quá 3% tổng trọng lượng cát thì cần làm sạch loại cát đó trước khi sử dụng.
Để khắc phục tình trạng cát nhiễm bẩn trước khi dùng nên sàng cát qua lưới để lọc các bụi bẩn cành khô, sỏi, vỏ xò lẫn trong cát. Tuyệt đối không nên sử dụng cát nhiễm phèn hay nhiễm mặn trong đổ bê tông hoặc xây thô, điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn tới khả năng chịu lực của bê tông cũng như tuổi thọ của công trình. Nên ngoài việc lọc cát sau khi mua về trước đó, bạn cũng nên tìm hiểu kĩ nguồn gốc của cát để tránh mua phải cát nhiễm phèn và nhiễm mặn.
Kiểm tra màu sắc và hình dáng của hạt cát:
Một trong những đặc điểm dễ nhận thấy đầu tiên của cát là màu sắc và hình dáng của hạt cát. Đây là một trong những chỉ số sơ bộ để đánh giá chất lượng của cát, mặc dù không phải lúc nào cũng chính xác.
-
Màu sắc: Cát chất lượng thường có màu sáng, không bị lẫn các tạp chất như đất, sét, hay các hạt vôi có màu trắng đục. Cát có màu vàng, sáng hoặc màu xám là những loại cát thường được sử dụng trong xây dựng. Nếu cát có màu đen hoặc chứa nhiều tạp chất lạ, có thể cát đó không đạt yêu cầu.
-
Hình dáng hạt cát: Hạt cát chất lượng thường có hình dạng đều, góc cạnh hoặc hình tròn. Hạt cát mịn, nhẵn và đồng đều sẽ giúp việc thi công dễ dàng hơn, đặc biệt là trong việc trộn vữa và bê tông. Cát có hạt quá nhẵn hoặc mịn (cát sét) có thể không đủ khả năng kết dính với xi măng, làm giảm độ bền của vật liệu.
Kiểm tra độ sạch của cát:
Độ sạch của cát là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng vữa và bê tông. Cát sạch sẽ giúp đảm bảo độ kết dính tốt giữa cát và xi măng, trong khi cát bẩn chứa tạp chất sẽ làm giảm cường độ của hỗn hợp.
-
Phương pháp kiểm tra: Để kiểm tra độ sạch của cát, bạn có thể thực hiện một thí nghiệm đơn giản bằng cách cho cát vào trong nước, sau đó khuấy đều. Nếu nước trong nhanh chóng trở nên trong, thì cát là sạch. Nếu nước bị đục và không trong lại sau khi khuấy, có thể cát chứa nhiều tạp chất như đất sét, bùn, hoặc các hạt bụi. Những tạp chất này có thể làm giảm chất lượng bê tông và vữa.
-
Tạp chất hữu cơ: Một kiểm tra quan trọng khác là xác định cát có chứa tạp chất hữu cơ hay không. Các tạp chất hữu cơ có thể làm ảnh hưởng đến khả năng kết dính của bê tông. Một cách đơn giản để kiểm tra là ngâm cát trong dung dịch NaOH (dung dịch kiềm), sau đó quan sát phản ứng. Nếu cát có màu tối hoặc đen lại, đó có thể là dấu hiệu của tạp chất hữu cơ, và loại cát này không nên sử dụng.
Kiểm tra kích thước hạt cát:
Kích thước của hạt cát là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tính chất cơ học của bê tông và vữa. Cát được phân loại theo kích thước hạt và có thể chia thành ba loại chính: cát thô, cát trung bình và cát mịn.
-
Cát thô thường có kích thước hạt lớn hơn 1 mm và được sử dụng trong bê tông và các công trình xây dựng cần độ bền cao.
-
Cát trung bình có kích thước hạt từ 0,5 mm đến 1 mm và thích hợp cho các loại vữa xây dựng hoặc bê tông có yêu cầu không quá cao về độ bền.
-
Cát mịn có kích thước hạt nhỏ hơn 0,5 mm và thường được sử dụng trong vữa xây dựng hoặc các công trình có yêu cầu thẩm mỹ cao.
-
Phương pháp kiểm tra kích thước hạt: Để kiểm tra kích thước của hạt cát, bạn có thể dùng một bộ rây (được làm từ các lưới kim loại với các kích thước lỗ khác nhau). Việc rây qua các loại lưới giúp phân loại cát thành các nhóm với kích thước hạt khác nhau. Từ đó, bạn có thể đánh giá cát có phù hợp với yêu cầu của công trình hay không.
Kiểm tra độ ẩm của cát:
Độ ẩm của cát ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ nước trong quá trình trộn vữa và bê tông. Cát có độ ẩm cao sẽ làm cho hỗn hợp bê tông hoặc vữa bị loãng, giảm cường độ của công trình. Vì vậy, kiểm tra độ ẩm của cát là một bước rất quan trọng.
-
Phương pháp kiểm tra độ ẩm: Để kiểm tra độ ẩm của cát, bạn có thể lấy một mẫu cát và làm khô trong lò nướng hoặc bằng phương pháp tự nhiên (phơi nắng). Sau khi cát đã khô hoàn toàn, cân trọng lượng trước và sau khi làm khô để tính toán độ ẩm của cát. Độ ẩm của cát không nên vượt quá 5-7% đối với cát sử dụng trong bê tông và vữa.
Kiểm tra độ bền và khả năng chịu mài mòn của cát:
Cát xây dựng cần có độ bền và khả năng chịu mài mòn tốt để đảm bảo rằng các hạt cát không bị phá vỡ trong quá trình sử dụng. Để kiểm tra độ bền của cát, có thể tiến hành một số thí nghiệm đơn giản.
-
Phương pháp kiểm tra độ bền mài mòn: Một trong những phương pháp phổ biến là thử nghiệm mài mòn với thiết bị thử nghiệm mài mòn Los Angeles. Tuy nhiên, phương pháp này thường được áp dụng cho các loại cát thô. Đối với những công trình yêu cầu khắt khe về chất lượng cát, bạn nên yêu cầu kiểm tra độ bền mài mòn để đảm bảo rằng cát sẽ không gây hư hỏng trong quá trình sử dụng.
Kiểm tra các chỉ tiêu khác theo tiêu chuẩn:
Ngoài những kiểm tra cơ bản trên, các tiêu chuẩn xây dựng (như TCVN hoặc ASTM) cũng có các yêu cầu cụ thể về các chỉ tiêu hóa học và cơ lý của cát. Các chỉ tiêu này bao gồm cường độ nén, độ dẻo, độ hút nước, khả năng chống ăn mòn, độ ổn định dưới các tác động môi trường, v.v. Việc kiểm tra các chỉ tiêu này sẽ giúp đánh giá toàn diện chất lượng cát.
4. Giới thiệu đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế & thi công uy tín
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn được đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP.Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
